Het is niet uitgesloten dat wanneer je je familiegeschiedenis uitzoekt dat je iemand tegenkomt die in de Tweede Wereldoorlog lid is geweest van de NSB, dienst nam in de Waffen-SS of hulp verleende aan het NSKK (vrachtwagenkorps van het Duitse leger). In zo’n geval moet je een keuze maken of je dit verder wilt uitzoeken. Van belang daarbij is of er nog directe nabestaanden in leven zijn en zo ja weten die van dit verleden af? Zo niet moet je het hen dan vertellen? Hoe ga je als stamboomonderzoeker hier nou mee om? Neem je zo’n persoon die behoorlijk ‘fout’ is geweest in de Tweede Wereldoorlog op in je familiegeschiedenis of juist niet. Los daarvan komen in 2025 de dossiers van het oorlogsarchief bij het Nationaal Archief vrij.
Deze vraag komt aan bod tijdens een gratis toegankelijke bijeenkomst met als titel ‘Wat als familieleden als NSB-lid, Waffen-SS’er of NSKK’er collaboreerde?‘ die HCC!genealogie op zaterdag 4 maart in het H.F. Witte Cultuur- en vergadercentrum, Henri Dunantplein 4, 3731 CL De Bilt, aanvang 11 uur organiseert.
Alex Dekker, docent Geschiedenis/Duits in het VSO, doet inmiddels al ruim dertig jaar onderzoek naar de Tweede Wereldoorlog. In de presentatie zal hij zijn eigen familiegeschiedenis centraal stellen. Een Duitse opa die als onderofficier diende en een Nederlandse oma: na lang zoeken ontrafelde Dekker een verborgen geschiedenis. Een geschiedenis die behoorlijk veel impact had en nog steeds heeft. Dekker publiceerde meerdere artikelen over de oorlog. Momenteel doet hij archiefonderzoek naar de bijdragen van Nederlanders aan het NSKK, het vrachtwagenkorps van het Duitse leger. Hij is lid van Werkgroep Herkenning, een vrijwilligersorganisatie die hulp geeft aan en staat kinderen, kleinkinderen en familieleden bij van personen die in de jaren 1940-1945 aan de zijde van de bezetter stonden, dan wel de bezetter waren (kinderen van Duitse militairen).
Op 1 januari 2025 wordt het grootste en meest geraadpleegde oorlogsarchief van ons land, het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) dat in berusting is bij het Nationaal Archief openbaar. Het gaat om dossiers van zo’n 300 duizend van collaboratie met de vijand verdachte Nederlanders in de Tweede Wereldoorlog.
Slaven in de familie
Een ander controversioneel onderwerp dat -in de ochtend- zal worden behandeld is het slavernijverleden en dna. In de presentatie vertelt Annemieke van der Vegt (zij won vorig jaar de Nederlandse prijs voor genealogie) over haar zoektocht naar het vergeten levensverhaal van haar voorvader Christiaan die geboren werd op de Kust van Guinee, en als gestolen kind naar Nederland werd gebracht. Hij diende als kind verschillende leden van het Stadhouderlijk Hof, waar na hij aan de Burgemeester van Weesp werd gegeven die hem aannam als ‘antiqiteit’. Voor zijn doop werd hij Presto genoemd. Welke naam zijn ouders hem gegeven hebben, is (nog) onbekend, vandaar de naam van het onderzoek “Hoe heette Christiaan?” Niet alleen onderzoekt van der Vegt zijn leven en de wereld waarin hij leefde maar ook dat van zijn kinderen en kleinkinderen. Tijdens de speurtocht ontdekte zij dat Christiaan lang niet het enige Afrikaanse jongetje was die als bediende in Nederland terecht kwam.
Ontdek het verhaal van je voorouders
Stamboomonderzoek is een boeiende, maar ook verslavende hobby en -vandaag de dag- een van de snelst groeiende vrijetijdsbestedingen. Steeds meer mensen raken geïnteresseerd in de geschiedenis van hun familie. “De laatste jaren zien wij een stijging van het aantal mensen dat geïnteresseerd is in hun familiegeschiedenis. Dat komt ook door tv-programma’s als ‘Verborgen Verleden’, ‘DNA Onbekend’, ‘Spoorloos’ en een paar jaar geleden ‘Brieven boven water’”, zegt John Glaser, secretaris van de interessegroep Stamboomonderzoek van de grootste computerclub van de Benelux HCC. Maar ook de serie ‘Het verhaal van Nederland’ dat recordkijkcijfers opleverde. Of Netflix series gebaseerd op historische personages die worden verslonden. “Mensen snakken er blijkbaar naar om het verleden te kennen”, aldus Glaser.